Roman, di bin rejîma leşkerî ya Tirkiyê de jiyana Kurdan vedibêje. Çîrok, di navbera Sînemê (keçeke Kurd) û Erdal (zilamekî Tirk) de evîna qedexekirî vedibêje. Evîn, bi dijberiya çandî û siyasî ve tê şikandin.
Kovara "Hawar", di nav salên 1932-1943an de ji aliyê Celadet Bedirxan ve koma xwe ve li Şamê hate weşandin. Armanca wê standardkirina zimanê Kurdî bi alfabeya latînî bû.
"Şêrname" diwangeheke helbestên sufî û evînê ye. Cizîrî, bi şêwazeke lîrîk û bi kêşeyên xwe yên wek "Ey avê avê, tu ji kû ve tê?" tê nasîn. Helbestên wî li ser evîna Xwedê (aşiq û maşûq), mirin û jiyana derûnî ne.
Mem û Zîn wek romana Kurdî ya yekemîn tê pejirandin û di edebiyata Kurdî de cîhekî bêhempa digire
Batman, di nav petrolê, çemên xwe yên xurt, û dîroka wê ya bi rengîn de radiweste. Ev bajar ne tenê kanûnên rojê, lê şahidê berxwedana gelê Kurd jî ye.
Wan, wek mircana Mezopotamyayê, bi gola şîn a xwe û çiyayên wê yên serbilind, dilê her rêwîtiyekê dike şîn. Ev bajar ne tenê xwezayekê, lê çanda xwe ya 5.000 salî jî di nav kevirên xwe de veşartî ye.
Colemêrg, di nav çiyayên bilind û geliyên şîn de wek mircanan radiweste. Ev bajar bi xwezaya xwe ya bêhempa û kevneşopiyên Kurdî, wek stêrka çiyayan tê nasîn.
Mêrdîn, mîna tacê li ser çiyayekî, bi kevirên spî û dîroka xwe ya 3.000 salî xwe li ber çavên cîhanê vedike. Ev bajar di nav bêhna xwarinên bi behn, dîwarên kevnar, û çanda dewlemend de radiweste.
Amed, bajarê kevnar ê ku di nav dîrok, çand û stêrka Kurdistanê de radiweste. Her kevirê wê çîrokek, her derê wê bîrek vedigire.
Determînîzm (Kifşîparêzî) Çi Ye? (What is Determinism?)